AN’ANAVIY, RIVOJLANTIRUVCHI VA INNOVATSION TA’LIM TEXNOLOGIYALARI

AN’ANAVIY, RIVOJLANTIRUVCHI VA INNOVATSION TA’LIM TEXNOLOGIYALARI

An’anaviy, rivojlantiruvchi va innovatsion ta’lim texnologiyalari

Ta’lim texnologiyasi — bu inson va texnik resurslarning o‘zaro ta’sirini hisobga olgan holda ta’lim jarayonini loyihalash, qo‘llash va baholash tizimidir. Uning asosiy maqsadi — o‘quv jarayonini optimallashtirish, samaradorlikni oshirish va natijaga yo‘naltirilgan o‘qitishni ta’minlashdir.

Ta’lim tizimi va uning elementlari

Ta’lim tizimi o‘zaro bog‘langan elementlardan iborat murakkab tuzilma bo‘lib, quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• Ta’lim maqsadlari va natijalari
• Ta’lim mazmuni
• O‘qituvchi va o‘quvchi faoliyati
• Ta’lim metodlari, shakllari va vositalari
• Monitoring va baholash jarayonlari

An’anaviy ta’limning afzalliklari

An’anaviy ta’lim tizimi o‘qituvchi markazida tashkil etiladi. Bu tizimning afzalliklari quyidagilardir:

• Ilmiy bilimlarga asoslanadi va fanlarni tizimli o‘rganishni ta’minlaydi.
• O‘qituvchi jarayonni to‘liq nazorat qiladi.
• Vaqtdan samarali foydalanish imkonini beradi.
• Ko‘nikma va tushunchalarni mustahkam shakllantirishda foydalidir.

An’anaviy ta’limning kamchiliklari

• O‘quvchi passiv ishtirokchiga aylanadi.
• Bevosita muloqot va ijodiy fikrlash imkoniyati cheklanadi.
• Mustaqil o‘rganish va qaror qabul qilish sharoiti yo‘q.
• Sinflar bo‘yicha o‘zlashtirish darajasi notekis bo‘ladi.

Zamonaviy (rivojlantiruvchi) ta’lim texnologiyalari

Rivojlantiruvchi ta’lim — bu o‘quvchini faollikka, mustaqil fikrlashga, ijodiy yondashuvga undovchi ta’lim shaklidir. Bu yondashuvda o‘qituvchi yo‘l-yo‘riq beruvchi, o‘quvchi esa faol subyekt sifatida namoyon bo‘ladi.

Rivojlantiruvchi ta’limning afzalliklari:

• O‘qitish mazmuni chuqur o‘zlashtiriladi.
• O‘z vaqtida qayta aloqa ta’minlanadi.
• Motivatsiya yuqori bo‘ladi.
• Muloqot va tanqidiy fikrlash ko‘nikmalari rivojlanadi.
• Mustaqil qaror qabul qilish va muammolarni hal qilish qobiliyati shakllanadi.

Kamchiliklari:

• Ko‘p vaqt talab etadi.
• O‘qituvchidan yuqori darajada ijodiy fikrlashni talab qiladi.
• Barcha o‘quvchilarni bir paytda nazorat qilish qiyin.

Innovatsion ta’lim texnologiyalari

Innovatsiya — inglizcha “innovation” so‘zidan olingan bo‘lib, “yangilik kiritish” ma’nosini anglatadi. Ta’limda innovatsiya — bu o‘quv jarayoniga yangi yondashuvlar, usullar va texnologiyalarni tatbiq etish demakdir.

Innovatsion o‘zgarishlar quyidagi yo‘nalishlarda namoyon bo‘ladi:

• Pedagogik tizim va nazariyaning yangilanishi
• O‘qituvchi va o‘quvchi faoliyatining o‘zgarishi
• O‘qitish mazmuni, usullari va vositalarining yangilanishi
• Boshqaruv tizimining takomillashuvi
• Ta’lim maqsadlari va natijalarining o‘zgarishi

Innovatsiyalarni tasniflash mezonlari:

• Qo‘llanish ko‘lami bo‘yicha
• Qo‘llash murakkabligi bo‘yicha
• Samaradorligi bo‘yicha
• Shakli va sohasi bo‘yicha
• Moliyaviy ta’minoti bo‘yicha

Innovatsion ta’lim texnologiyalari zamonaviy ta’limning eng muhim yo‘nalishlaridan biridir. U o‘qitish jarayonini interaktiv, texnologik va talaba markazli qilish orqali ta’lim sifatini oshiradi.

Xulosa

An’anaviy, rivojlantiruvchi va innovatsion texnologiyalar bir-birini to‘ldiradi. An’anaviy yondashuv barqarorlikni, rivojlantiruvchi texnologiya ijodkorlikni, innovatsion yondashuv esa zamon bilan hamnafas ta’lim tizimini yaratadi. Har bir o‘qituvchi ushbu uch yondashuvni uyg‘unlashtira olsa, ta’lim sifati sezilarli darajada oshadi.

=== Taqdimot 1 ===
An’anaviy, rivojlantiruvchi va innovatsion ta’lim texnologiyalari
=== Taqdimot 2 ===
Innovatsion texnologiyalar.
Rivojlantiruvchi ta’lim texnologiyalari.
Reja:
An’anaviy ta’limning afzalliklari va kamchiliklari.
01
02
03
=== Taqdimot 3 ===
Ta’lim texnologiyasi
p
Ta’lim modellarini optimallashtirish maqsadida, inson va texnika resurslari va ularning o‘zaro ta’sirini hisobga olgan holda butun o‘qitish va bilimlarni o‘zlashtirish jarayonini yaratish, qo‘llash va aniqlash tizimidir.
=== Taqdimot 4 ===
Tartiblangan, o‘zaro uzviy bog‘langan va birgalikda umumiy funksiyani bajaruvchi elementlar to‘plami.
Tizim
=== Taqdimot 5 ===
Ta’lim maqsadlari
Ta’lim natijalari
Ta’lim mazmuni
Ta’lim beruvchi
Ta’lim shakllari
Ta’lim metodlari
Ta’lim vositalari
Ta’lim oluvchi
Monitoring
Baholash
Ta’lim jarayoni
=== Taqdimot 6 ===
An’anaviy ta’limning afzalliklari
ma’lum ko‘nikmalarga ega bo‘lgan va aniq ma’lum tushunchalarni, fanni o‘rganishda foydali;
o‘qituvchi tomonidan o‘qitish jarayonini va o‘qitish muhitini yuqori darajada nazorat qilinishi
vaqtdan unumli foydalanish
aniq ilmiy bilimlarga tayanadi
=== Taqdimot 7 ===
An’anaviy ta’limning kamchiliklari
o‘quvchilar o‘qituvchi bilan bevosita muloqotga kirisha olmaydi
o‘quvchilar nofaol ishtirokchi bo‘lib qoladilar
o‘qituvchining to‘la nazorati barcha o‘quvchilar uchun ishtiyoqni vujudga keltirmaydi
sinf bo‘yicha o‘zlashtirish darajasi past bo‘lib qolishi mumkin
1
2
3
4
mustaqil o‘rganish va yechimlar qabul qilish uchun sharoitlar yaratilmaydi
5
=== Taqdimot 8 ===
4. Tushunchalarni amaliyotda qo‘llash uchun sharoitlar yaratilishi.
5. O‘qitish usullarining turli xil ko‘rinishlari taklif etilishi.
6. O‘tilgan materialning yaxshi eslab qolinishi.
1. O‘qitish mazmunini yaxshi o‘zlashtirishga olib kelishi.
2. O‘z vaqtida qaytar aloqalarning ta’minlanishi.
3. Motivatsiyaning yuqori darajada bo‘lishi.
Zamonaviy (noan’anaviy) ta’limning afzalliklari
=== Taqdimot 9 ===
7. Muloqotga kirishish ko‘nikmasining takomillashishi.
8. O‘z-o‘zini baholashning o‘sishi.
9. O‘quvchilarning fanga oid mavzu mazmuniga, o‘qitish jarayoniga bo‘lgan ijobiy munosabati.
10. Mustaqil fikrlay oladigan o‘quvchining shakllanishiga yordam berishi.
11. Tanqidiy va mantiqiy fikrlashni ham rivojlantirishi.
12. Muammolar yechish ko‘nikmalarining shakllanishi.
=== Taqdimot 10 ===
Zamonaviy (noan’anaviy) ta’limning kamchiliklari
4. O‘qituvchining o‘zi ham yaxshi rivojlangan fikrlash qobiliyatiga ega bo‘lishining talab etilishi.
3. O‘quvchilarni har doim ham keraklicha nazorat qilish imkoniyatining pastligi.
1. Ko‘p vaqt talab etilishi.
2. Juda murakkab mazmundagi material o‘rganilayotganda ham o‘qituvchi rolining past bo‘lishi.
=== Taqdimot 11 ===
“Innovatsiya”
tushunchasining lug‘aviy
ma’nosi “yangilik kiritish”
(ing. “innovation”) bo‘lib,
mantiqan “tizim ichki
tuzilishini o‘zgartirish”
sifatida e’tirof etiladi.
“Innovatsiya”
=== Taqdimot 12 ===
Manbalarda innovatsion o‘zgarishlarni mohiyatiga ko‘ra quyidagicha guruhlash mumkinligi ko‘rsatib o‘tilgan:
pedagogik tizimning tamomila o‘zgarishi;
o‘quv jarayonining o‘zgarishi;
pedagogik nazariyaning o‘zgarishi;
o‘qituvchi faoliyatining o‘zgarishi;
o‘quvchi faoliyatining yangilanishi;
pedagogik texnologiyaning o‘zgarishi;
=== Taqdimot 13 ===
mazmunning yangilanishi;
shakl, usul va ta’lim vositalarining o‘zgarishi;
boshqaruvning o‘zgarishi;
maqsad va natijaning o‘zgarishi.
=== Taqdimot 14 ===
Innovatsion tasnif mezonlariga muvofiq ta’lim tizimida quyidagicha guruhlash mumkin:
30%
20%
20%
30%
Qo‘llanish ko‘lamiga ko‘ra farqlanuvchi innovatsiyalar;
Qo‘llashning murakkabligiga ko‘ra farqlanuvchi innovatsiyalar;
Samaradorligiga ko‘ra farqlanuvchi innovatsiyalar;
Shakliga ko‘ra farqlanuvchi innovatsiyalar;
Qo‘llanish sohasiga ko‘ra farqlanuvchi innovatsiyalar;
Innovatsion imkoniyatlariga ko‘ra farqlanuvchi innovatsiyalar;
=== Taqdimot 15 ===
Amalda qo‘llanilgan innovatsiyalardan farqli jihatlarni ifodalovchi innovatsiyalar;
Ta’lim muassasa maqomining o‘zgartirish bilan bog‘liq innovatsiyalar;
Moliyalashtirish darajasiga ko‘ra farqlanuvchi innovatsiyalar.
=== Taqdimot 16 ===
E’tiboringiz uchun rahmat!
Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring!

🎓 “An’anaviy, rivojlantiruvchi va innovatsion ta’lim texnologiyalari” taqdimotining to‘liq variantini Slaydchi.uz saytida ko‘rish uchun bu yerni bosing.

Slaydchi.uz — pedagogik texnologiyalar, metodika va ta’lim islohotlari bo‘yicha taqdimotlar manbasi.

Boshqa pedagogik materiallar: slaydchi.uz