- Savatga boshqa "HEARING ENGLISH IN CONTEXT" qo'sha olmaysiz. Ko'rish
ROBOTOTEXNIKA SINFIDA XAVFSIZLIK ROBOTOTEXNIKA FANIGA KIRISH
Robototexnika sinfida xavfsizlik va robototexnika faniga kirish
Robototexnika faniga kirish — bu texnik tafakkurni, amaliy ko‘nikmalarni va zamonaviy texnologiyalarni o‘rganish orqali o‘quvchilarda innovatsion fikrlashni shakllantiruvchi muhim yo‘nalishdir. Ushbu fan o‘quvchilarni robotlar, avtomatlashtirilgan tizimlar va texnik xavfsizlik asoslari bilan tanishtiradi.
Fan haqida qisqacha ma’lumot
“Robototexnika” fanini o‘qitishdan maqsad — o‘quvchilarga texnik tafakkurni rivojlantirish, robotlar bilan ishlash, ularni yig‘ish va dasturlash bo‘yicha dastlabki bilim va ko‘nikmalarni berishdir. Fan, shuningdek, boshlang‘ich sinflarda texnologiya darslarida kasbga yo‘naltirishni takomillashtiradi hamda davlat ta’lim standartlariga muvofiq amaliy mashg‘ulotlar o‘tkazishni o‘z ichiga oladi.
Texnikaviy xavfsizlik qoidalari
Robototexnika mashg‘ulotlarida xavfsizlik qoidalariga qat’iy rioya qilish zarur. O‘quvchilar quyidagi ko‘rsatmalarga amal qilishlari kerak:
- Ishni faqat o‘qituvchi ruxsati bilan boshlash;
- Ish joyini tartibli saqlash, o‘tmas yoki buzuq asboblar bilan ishlamaslik;
- Asboblarni o‘qituvchi ko‘rsatganidek to‘g‘ri ishlatish;
- Ishni tugatgach, joyni tozalab, asboblarni belgilangan joyga qo‘yish;
- O‘tkir asboblarni o‘z joyiga, xavfsiz holatda joylashtirish.
Sinfda o‘zini tutish qoidalari
- Qurilish qismlarini atrofga tashlamaslik;
- Ishdan so‘ng qismlarni idishga solib, joyiga qo‘yish;
- Elektron komponentlarga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘lish;
- Qismlarni og‘izga solmaslik va cho‘ntakka yashirmaslik.
Robototexnika qonunlari va tarixi
Robototexnikaga oid birinchi qonunlar 1942-yilda yozuvchi Isaak Asimov tomonidan ilgari surilgan. U robotlar insoniyatga zarar yetkazmasligi kerakligini ta’kidlagan. “Robotika” so‘zi esa 1920-yilda chex yozuvchisi Karel Chapek tomonidan “R.U.R.” (“Rossumning universal robotlari”) asarida ishlatilgan.
Robototexnika fani va uning tarmoqlari
Robototexnika — bu avtomatlashtirilgan texnik tizimlarni ishlab chiqishda ishtirok etuvchi amaliy fandir. U elektronika, mexanika, informatika, radiotexnika va elektrotexnika kabi sohalar bilan chambarchas bog‘liq.
Robototexnika turlari:
- Qurilish robotlari
- Sanoat robotlari
- Aviatsiya va harbiy robotlar
- Uy-ro‘zg‘or robotlari
- Ekstremal, kosmik va suv osti robotlari
Robotlar haqida tushuncha
Robot — bu tirik organizm prinsipi asosida yaratilgan, dasturlashtirilgan avtomatik qurilma bo‘lib, u inson buyruqlarini bajaradi yoki mustaqil harakat qiladi. U ishlab chiqarish, xizmat ko‘rsatish, tibbiyot va ta’lim sohalarida keng qo‘llaniladi.
Robotlarning turlari:
- Tuzilishiga ko‘ra: insoniy va insonga o‘xshamagan robotlar;
- Vazifasiga ko‘ra: avtomatik, yarim avtomatik va qo‘lda boshqariladigan robotlar.
Android va zamonaviy robotlar
Android — bu odamga o‘xshash shakl va harakatlarga ega bo‘lgan gumanoid robotdir. Bugungi kunda NAO, AIBO va ASIMO kabi zamonaviy robotlar inson bilan muloqot qila oladi, harakatni tahlil qiladi va mustaqil qaror qabul qiladi.
Robotlarning harakatlanish usullari:
- G‘ildirakli va zanjirli robotlar
- Yuruvchi robotlar
- Uchuvchi robotlar
Xulosa
Robototexnika sinfida xavfsizlik — bu nafaqat o‘quv jarayonining ajralmas qismi, balki o‘quvchilarda texnik madaniyatni shakllantirishning muhim omilidir. Robototexnika fani esa yosh avlodni kelajak kasblariga tayyorlash, texnologik tafakkurni rivojlantirish va raqamli iqtisodiyot uchun yangi imkoniyatlar yaratishda muhim o‘rin tutadi.
== Taqdimot 1 ===
ROBOTOTEXNIKA SINFIDA XAVFSIZLIK. ROBOTOTEXNIKA FANIGA KIRISH
=== Taqdimot 2 ===
REJA:
1. Fan haqida qisqacha ma’lumot.
2. Texnikaviy xavfsizlik qoidalari bo‘yicha ko‘rsatmalar.
3. Robotlar va robototexnika bo‘yicha tushunchalar.
=== Taqdimot 3 ===
FAN HAQIDA QISQACHA MA’LUMOT
Fanni o‘qitishdan maqsad – talabalarni boshlang‘ich sinflarda “Robototexnika” fanining mazmuni va vazifalari, o‘qitish usullari, ta’limiy vositalar bilan tanishtirish va ularni ta’lim jarayoniga tatbiq etish bo‘yicha bilim, ko‘nikma va malakalarini shakllantirishdir.
=== Taqdimot 4 ===
Fanning vazifalari – Boshlang‘ich sinflarda texnologiya fanining asosiy vazifalari o‘quvchilarni texnologiyaga (robototexnika) tayyorlash, bilim berish va umumta’lim maktablarining boshlang‘ich sinflarida kasblar haqida ma’lumot berish izchilligini takomillashtirish, Davlat ta’lim standartlari talabi bo‘yicha nazariy va amaliy bilimlar berish.
=== Taqdimot 5 ===
HAR BIR DARSDA QILINADIGAN
ISHLAR MAVJUD
Masalan, Matematika darsida sonlar, ular ustida amallar, figuralar haqida bilim olamiz. Ona tili darsida harflar ularning yozilish haqida bilim olamiz. Texnologiya darsida esa, mehnat qurollari, ulardan foydalanish qoidalarini o‘rganamiz. Undan tashqari rangli qog‘oz, plastilin, tabiiy materiallardan yaratishni o‘rganamiz, yaralish jarayonida bevosita ishtirok etamiz, robototexnika fanida…
=== Taqdimot 6 ===
TEXNIKAVIY XAVFSIZLIK QOIDALARI
1. Ish xonasiga faqat o‘qituvchi ruxsati bilan kiriladi.
2. Har bir o‘quvchi faqat o‘z ish joyida ishlaydi. Agarda ish jamoa ravishda qilinadigan bo‘lsa, o‘quvchilar o‘z majburiyatlarini yaxshi biladilar.
3. Ish faqat o‘qituvchining ruxsati bilan boshlanadi.
4. Ishni boshlashdan oldin, ish joyini tayyorlash, asboblarni to‘g‘ri va qulay joylashtirish.
=== Taqdimot 7 ===
TEXNIKAVIY XAVFSIZLIK QOIDALARI
5. Ish vaqtida ish joyini tartibli saqlash.
6. O‘tmas yoki buzuq asbob bilan ishlamaslik.
7. Asbobni ishlatganda, uni o‘qituvchi ko‘rsatganidek ushlash.
8. Asboblarni asrash, ularni to‘g‘ri, o‘z o‘rnida ishlatish, ishlatgandan keyin ularni tozalab, yuviladiganlarini yuvib, artadiganlarini artib qo‘yish.
9. Narsani, har bir detalni oldingi safargidan yaxshiroq, chiroyliroq, tartibliroq qilishga harakat qilish.
10. Ishni tugatgach, ish joyini tezda tozalab, tartibli qilib qo‘yish.
=== Taqdimot 8 ===
O‘ng qo‘l bilan ishlanadigan asboblarni o‘ng tomonga, chap qo‘l bilan ushlanadiganini chap tomonga qo‘yish, sanchiladigan, kesadigan asboblarni hech qachon ikkita asbob orasiga qo‘ymaslik, ularni doimo o‘z joyiga, o‘tkir tomonini narigi dastasini o‘zingiz tomonga qilib qo‘yish. Asboblarni o‘ynamaslik, ular o‘yinchoq emasligini tushuntirish.
=== Taqdimot 9 ===
SINFDA (MASHG‘ULOTDA)
O‘ZINI TUTISH QOIDALARI
Qurilish qismlarini atrofga tashlamang.
=== Taqdimot 10 ===
SINFDA (MASHG‘ULOTDA)
O‘ZINI TUTISH QOIDALARI
Ishdan keyin qismlarni idishga soling va yoping, idishni olib qo‘ying.
=== Taqdimot 11 ===
SINFDA (MASHG‘ULOTDA)
O‘ZINI TUTISH QOIDALARI
Elektron qismlarga ehtiyotkorlik bilan munosabatda bo‘ling.
=== Taqdimot 12 ===
SINFDA (MASHG‘ULOTDA)
O‘ZINI TUTISH QOIDALARI
Qurilish qismlarini og‘zingizga solmang.
=== Taqdimot 13 ===
SINFDA (MASHG‘ULOTDA)
O‘ZINI TUTISH QOIDALARI
Qurilish qismlarini cho‘ntaklaringizga yashirmang.
=== Taqdimot 14 ===
ROBOTOTEXNIKA QONUNLARI
1986-yilda Asimov o‘zining “Imperiya va robotlar” romanida nolinchi qonunni taklif qildi. Robot insoniyatga zarar yetkaza olmaydi yoki harakatsizlik orqali insoniyatga zarar yetkazishi mumkin emas.
Robot oxir-oqibat butun insoniyatga foyda keltirishini isbotlay olmasa, odamga zarar yetkaza olmaydi.
=== Taqdimot 15 ===
BIR OZ TARIX
“Robotika” so‘zi 1920-yilda chex yozuvchisi tomonidan kiritilgan “robot” so‘ziga asoslangan. Ilmiy-fantastik pyesasi uchun “R.U.R.” (“Rossumning universal robotlari”) birinchi marta 1921-yilda Pragada sahnalashtirilgan va tomoshabinlar orasida xit bo‘lgan. Unda zavod egasi ko‘plab androidlar ishlab chiqarishni tashkil qiladi, ular dastlab dam olmasdan ishlaydi, lekin keyin isyon ko‘taradi va yaratuvchilarni yo‘q qiladi.
=== Taqdimot 16 ===
SPEKTAKLNING PREMYERASI
=== Taqdimot 17 ===
Robototexnika – bu Avtomatlashtirilgan texnik tizimlarni ishlab chiqishda ishtirok etuvchi amaliy fandir. (Robot va texnologiya so‘zlaridan olingan bo‘lib, inglizcha robototexnika). Fanlar bilan integratsiyasi: Robototexnika elektronika, mexanika, informatika, radiotexnika va elektrotexnika kabi fanlardan foydalanadi.
=== Taqdimot 18 ===
ROBOTOTEXNIKA TURLARI
Qurilishda
Sanoatda
Aviatsiyada
Uy ro‘zg‘orda
Ekstremal
Harbiy
Kosmik
Suv osti
=== Taqdimot 19 ===
SANOAT ISHLARIDA
=== Taqdimot 20 ===
HARBIY ISHLARDA
=== Taqdimot 21 ===
XIZMAT JOYLARIDA
=== Taqdimot 22 ===
FAZODAGI ISHLARDA
=== Taqdimot 23 ===
UY-RO‘ZG‘OR BUYUMLAR
=== Taqdimot 24 ===
ROBOT BU
Robot chex, robotodan majburiy mehnat yoki rob qul)-bu tirik organizm prinsipi asosida yaratilgan avtomatik qurilma. Oldindan dasturlashtirilgan dasturga muvofiq harakat qiladigan va sensorlardan (tirik organizmlarning sezgi organlarining analoglari) tashqi dunyo haqida ma’lumot oladigan robot mustaqil ravishda ishlab chiqarish va odatda odamlar (yoki hayvonlar) tomonidan bajariladigan boshqa operatsiyalarni amalga oshiradi. Bunda robot operator bilan ham muloqot qilishi (uning buyruqlarini olishi), ham avtonom harakat qilishi mumkin.
=== Taqdimot 25 ===
ROBOTLAR
Tuzilishiga ko‘ra
Vazifasiga ko‘ra
Avtomatik
Yarim avtomatik
Qo‘lda
Insoniy
Insonga o‘xshamagan
Insoniy harakatlarni bajaruvchi, insonparvar.
=== Taqdimot 26 ===
ANDROID
Android (yunoncha andr, ankhr so‘zidan “odam” va odamga oid qo‘shimchasi yunoncha eidos “o‘xshashlik” so‘zidan) gumanoid. Zamonaviy ma’nosi odatda odamsimon robotga ishora qiladi.
=== Taqdimot 27 ===
ZAMONAVIY ROBOTLAR
NAO
AIBO
ASIMO
=== Taqdimot 28 ===
ZAMONAVIY ROBOTLAR
=== Taqdimot 29 ===
HARAKAT QILISH USULIGA KO‘RA ROBOTLAR
G‘ildirakl,zanjirli
Yuruvchi
Uchuvchi
=== Taqdimot 30 ===
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring!
Slaydchi.uz — texnologiya, informatika va STEM fanlari bo‘yicha taqdimotlar uchun vizual platforma.
Boshqa darslar uchun: slaydchi.uz
Sharhlar
Hali sharhlar mavjud emas.