PEDAGOGIKA FAN SIFATIDA

PEDAGOGIKA FAN SIFATIDA

Pedagogika fan sifatida

Pedagogika — bu tarbiya, ta’lim va shaxs kamoloti jarayonlarini o‘rganadigan ijtimoiy fan. Uning asosiy maqsadi yosh avlodni har tomonlama barkamol inson sifatida shakllantirish, ularning bilim, ko‘nikma, axloq va dunyoqarashini rivojlantirishdir. “Pedagogika” so‘zi yunoncha “pais” — bola va “agogos” — yetaklash so‘zlaridan olingan bo‘lib, “bolani yetaklash san’ati” degan ma’noni anglatadi.

Pedagogika fanining mazmuni va bosh muammosi

Pedagogika insonni tarbiyalash, uni to‘g‘ri hayotga tayyorlash qonuniyatlarini o‘rganadi. Uning bosh muammosi tarbiya jarayonidir. Tarbiya orqali insonda ijtimoiy, ma’naviy va jismoniy jihatdan yetuklik shakllanadi.

Pedagogika fanining asosiy tushunchalari

• Ta’lim — o‘quvchiga bilim berish, unda amaliy ko‘nikma va malakalarni shakllantirish jarayoni. Ta’lim insonni hayotga va mehnatga tayyorlaydi.
• Tarbiya — shaxsda jismoniy, ruhiy, axloqiy va ma’naviy sifatlarni shakllantirishga qaratilgan amaliy pedagogik jarayon.
• Ma’lumot — o‘rganilayotgan obyekt yoki hodisa haqidagi ilmiy bilimlar majmui.
• Shaxs — tarbiya va ta’lim jarayonining markazida turuvchi, ongli faoliyat yurituvchi jamiyat a’zosi.

Pedagogikaning asosiy vazifasi — oilada, ta’lim muassasalarida va jamiyatda barkamol shaxsni tarbiyalashga xizmat qiluvchi ilmiy va amaliy tamoyillarni ishlab chiqishdir.

Pedagogika ijtimoiy fan sifatida

Pedagogika ijtimoiy fanlar tizimiga kiradi. U insonni ijtimoiylashuv jarayonida o‘rganadi, shaxsning axloqiy, fuqarolik, estetik, huquqiy va mehnat tarbiyasiga e’tibor qaratadi. Shu sababli pedagogika quyidagi fanlar bilan uzviy bog‘liq:

• Falsafa – tarbiya va ta’limning nazariy asoslarini yaratadi.
• Etika – axloqiy qadriyatlarni o‘rganadi va ularni shakllantirish yo‘llarini belgilaydi.
• Psixologiya – o‘quvchilarning ruhiy holatini, fikrlash va idrok jarayonlarini tahlil qiladi.
• Sotsiologiya – ta’lim va tarbiyaning ijtimoiy muhit bilan aloqasini o‘rganadi.
• Iqtisodiyot – ta’lim jarayonining moddiy va tashkiliy asoslarini tahlil etadi.
• Madaniyatshunoslik – madaniyat va milliy qadriyatlarning tarbiya jarayoniga ta’sirini o‘rganadi.

Pedagogik fanlar tizimi

Pedagogika o‘z ichida bir nechta mustaqil yo‘nalish va tarmoqlarga ega bo‘lgan kompleks fan hisoblanadi:

• Umumiy pedagogika
• Maktabgacha ta’lim pedagogikasi
• Boshlang‘ich va kasbiy ta’lim pedagogikasi
• Oliy ta’lim pedagogikasi
• Defektologiya (maxsus pedagogika)
• Etnopedagogika
• Pedagogika tarixi va maktabshunoslik
• Jismoniy va axloqiy tarbiya pedagogikasi
• Pedagogik mahorat va innovatsiyalar

Ilmiy-pedagogik tadqiqot metodlari

Pedagogika fanida ilmiy tadqiqotlar ta’lim va tarbiya jarayonining qonuniyatlarini o‘rganish uchun turli metodlarga tayangan holda olib boriladi. Asosiy metodlar quyidagilar:

• Adabiyotlarni o‘rganish metodi — pedagogik nazariyalar va tajribalarni tahlil qilish.
• Kuzatish metodi — o‘quvchi va o‘qituvchi faoliyatini real sharoitda o‘rganish.
• Suhbat metodi — ishtirokchilardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri ma’lumot olish.
• Eksperiment metodi — yangi pedagogik yondashuv va g‘oyalarni amalda sinovdan o‘tkazish.
• Anketa metodi — o‘quvchilarning fikr va munosabatlarini o‘rganish.
• Maktab hujjatlarini tahlil qilish metodi — ta’lim jarayoni hujjatlarini o‘rganish va umumlashtirish.
• Bolalar ijodini o‘rganish metodi — o‘quvchilarning yozma va badiiy ijodiy ishlarini tahlil qilish.
• Matematik-statistik metod — ilmiy ma’lumotlarni raqamli tahlil qilish.

Xulosa

Pedagogika — inson hayotidagi eng muhim fanlardan biri bo‘lib, u ta’lim, tarbiya va shaxs rivojlanishining ilmiy asoslarini belgilaydi. Pedagogik tadqiqot metodlari esa bu sohani yanada rivojlantirish, ta’lim sifatini oshirish va kelajak avlodni barkamol shaxs sifatida tarbiyalash uchun mustahkam poydevor yaratadi.

=== Taqdimot 1 ===
PEDAGOGIKA FAN SIFATIDA
=== Taqdimot 2 ===
Reja:
Pedagogik fanlar tizimi.
Pedagogika ijtimoiy fan sifatida.
Pedagogikaning asosiy kategoriya va tushunchalari.
Ilmiy-pedagogik tadqiqot metodlariga tavsif.
Pedagogik fanlarning tuzilishi.
01
04
02
05
03
=== Taqdimot 3 ===
Pedagogika – tarbiyaning umumiy qonuniyatlari haqidagi fandir.
Pedagogika – yunoncha “pais”-bola, “agogos”- yetaklash- Bola yetaklovchi ma’nosini anglatadi.
Pedagogika – “bolani to‘g‘ri hayotga boshlash san’ati” haqidagi fandir.
=== Taqdimot 4 ===
Pedagogika fanining bosh muammosi – Tarbiyadir
=== Taqdimot 5 ===
Pedagogika faniga oid asosiy atamalar
Tarbiya
Ta’lim oluvchiga maxsus tayyorlangan mutaxassislar yordamida bilim berish va ulardagi ko‘nikma hamda malakalarni shakllantirishdagi ikki yoqlama jarayon bo‘lib, u kishini shaxs sifatida hayotga va mehnatga ongli ravishda tayyorlash vositasi.
Ta’lim
Bu o‘rganilayotgan obyektning muhim xususiyatlari va xossalari haqidagi ma’lumotlarni ifodalash jarayoni bo‘lib, unda obyekt to‘g‘risida sonli va sifatli ma’lumotlar aks ettirilgan bo‘ladi.
Ma’lumot berish
Shaxsda muayyan jismoniy, ruxiy, axloqiy, ma’naviy sifatlarni shakllantirishga qaratilgan amaliy pedagogik jarayon
=== Taqdimot 6 ===
Pedagogika fanining asosiy tushunchasi- barkamol shaxsni tarbiyalashdan iboratdir.
Pedagogika fanining asosiy faoliyati oila va jamiyatning barkamol shaxsni shakllantirishga yo‘naltirilgan birgalikdagi harakatlar majmuyi.
Tarbiyalash va o‘qitish jarayonida odamda muayyan shaxs sifatlari shakllantiriladi.
=== Taqdimot 7 ===
Etika
Siyosatshunoslik
=== Taqdimot 8 ===
Pedagogikada ta’lim va tarbiya jarayonlarining turli jihatlarini o‘rganishdan kelib chiqadigan  soha va bo‘limlari
Didaktika
Pedagogikada tarbiya nazariyasi va amaliyoti tarmog‘i
Pedagogikaning maktabshunoslik sohasi
Pedagogika tarixi
Defektologiya
=== Taqdimot 9 ===
PEDAGOGIKA FANI TARMOQLARI
Etnopedagogika
Maktabgacha ta’lim pedagogikasi
Kasbiy ta’lim pedagogikasi
Oliy maktab pedagogikasi
Harbiylar pedagogikasi
Axloq tuzatish va mehnat pedagogikasi
Maxsus pedagogika
Jismoniy kamolot pedagogikasi
Pedagogik mahorat
=== Taqdimot 10 ===
PEDAGOGIKA FANI METODLARI
Adabiyotlarni o‘rganish metodi
Kuzatish metodlari
Suhbat metodlari
Pedagogik eksperiment
Analiz va sintez qilish metodi
Maktab hujjatlarini tahlil qilish metodi
Anketalar metodi
Bolalar ijodini o’rganish metodi
Hisoblash matematikasi va kibernetika metodlari
=== Taqdimot 11 ===
E’tiboringiz uchun rahmat!
Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring!

📘 “Pedagogika fan sifatida” mavzusidagi to‘liq taqdimotni Slaydchi.uz saytida tomosha qiling.

Slaydchi.uz — ingliz tili, tarix, metodika va fan taqdimotlari uchun vizual platforma.

Boshqa darslar uchun: slaydchi.uz