OILADA ESHITISH QOBILIYATI ZAIF BOLALARNI TARBIYALASH

=== Taqdimot: OILADA ESHITISH QOBILIYATI ZAIF BOLALARNI TARBIYALASH.pptx ===

=== Slayd 1 ===
OILADA ESHITISH QOBILIYATI ZAIF BOLALARNI TARBIYALASH

=== Slayd 2 ===
Reja:
Eshitish qobiliyati zaif bola bilan oiladagi munosabatlarning xususiyatlari.
Eshitishda nuqsoni bor bolalarning oilaviy tarbiyasi tarixi.
Eshitish qobiliyati zaif bolalarni oilaviy tarbiyalashning vazifalari va mazmuni.
Oilada eshitish qobiliyati zaif bolalarni erta tarbiyalash.
Eshitishda nuqsoni bor maktabgacha yoshdagi bolalarni oilada tarbiyalash.
Oilada maktab yoshidagi bolalarni tarbiyalash.

=== Slayd 3 ===
Eshitish qobiliyati zaif bola bilan oiladagi munosabatlarning xususiyatlari
Oila jamiyat ijtimoiy tizimining dastlabki va birlamchi bo‘g‘inidir. Ijtimoiy hayot oiladan boshlanadi. Oila – kishilarning qon-qarindoshlik, mulk, manfaat umumiyligi va talab-ehtiyojlarini birgalikda qondirishga asoslangan, maqsadi yagona bo‘lgan mikroijtimoiy tuzilmadir.
Hayot juda murakkab jarayon bo‘lib, unda turli holatlar uchrab turadi. Gohi shodlik, gohi g‘am deganlariday oilada er va xotin o‘rtasida ham turli sabablar ila kelishmovchiliklar bo‘lib turadi. Shoshqaloqlik, jahlning tez chiqishi, qanoatsizlik, manmanlik, tirnoq ostidan kir qidirmoqlik oilaviy munosabatlarga putur yetkazadi.

=== Slayd 4 ===
Oilaviy munosabatlarga putur yetkazadigan yana bir sabab, imkoniyati cheklangan farzandlarning oilada tug’ilishi va buning natijasida er va xotinning o’rtasidagi kelishmovchilik. Albatta bunday farzandning dunyoga kelishi nosog’lom oila muhitining natijasidir. Ya’ni alkagol va spirtli ichimliklar, kimyoviy dori-darmonlar, giyohvandlik moddalarini iste’mol qilish va yaqin qarindoshlar o’rtasidagi nikoh sabab bo’ladi.
Eshitishida nuqsoni bor bola oilada ota-onasi va qarindoshlari bilan to‘laqonli, adekvat munosabatlarni o‘rnatishga qodir emas. Sensor nuqson, birinchi navbatda odamlar bilan munosabatlarga, bolaning eshitish nuqsoni uning hayotining barcha sohalariga, shu jumladan oilaviy munosabatlarga ham ta’sir qiladi.

=== Slayd 5 ===
D.Lyuteman eshitishdagi rivojlanish buzilishi bo‘lgan bolaning tug‘ilishi faktini ota-onalar tomonidan psixologik xabardorlik bosqichlari:
Daxshatli zarba
Tushunish
Himoyaviy rad etish
I Bosqich
III Bosqich
II Bosqich
Karlik yoki zaif etituvchilikni qabul qilish
Konstruktiv harakat
IV Bosqich
V Bosqich

=== Slayd 6 ===
E.I. Leongard, E.I. Isenina ENB bola bilan ota-ona munosabatlarining to‘rt turi:
01
03
02
04
To’liq qabul qilish
Ortiqcha himoya
Haqiqiy emas
Befarqlik (rad etish)

=== Slayd 7 ===
Eshitishda nuqsoni bor bolalarning oilaviy tarbiyasi tarixi
B.D.Korsunskaya tomonidan faol shug‘ullangan, u karlarni tarbiyalash va o‘qitish bo‘yicha bir qator foydali maslahatlar va tavsiyalarni o‘z ichiga olgan “Oilada maktabgacha yoshdagi bolalar bog‘chasiga kirishdan oldin va maktabgacha ta’lim muassasasida o‘qish davrida kar bolani tarbiyalash” (1970) kitobini yozgan.

=== Slayd 8 ===
Muallif asosiy e’tiborni nutqni rivojlantirishga qaratdi:
So‘zlarning ma’nolari va so‘z boyligini to‘plash ustida ishlash;
So‘zlashuv va tavsifiy-hikoyali nutqni rivojlantirish;
Daktil nutqini aloqa vositasi va o‘qishni erta o‘rganish usuli sifatida o‘rgatish;
Aqliy va axloqiy rivojlanishga hissa qo‘shish;
Og‘zaki nutqning shakllanishi.

=== Slayd 9 ===
Oilaviy tarbiyalashning muhim imkoniyatlari
Umumiy rivojlanish va korreksiya ishlarining erta boshlanishi;
Oilada nutq muhitini yaratish, eshitish vositalaridan foydalanish;
Eshitish qobiliyatini rivojlantirish uchun asos sifatida nutqni idrok etish va uning talaffuzini shakllantirish;
Yozma nutqni rivojlantirish.

=== Slayd 10 ===
Eshitish qobiliyati zaif bolalarni oilaviy tarbiyalashning vazifalari va mazmuni
Kar va zaif eshituvchi bolalarni oilaviy tarbiyalashning vazifalari va mazmuni ularning yoshiga bog‘liq. A.G.Moskovkina ta’kidlashicha, “Eshitish qobiliyati buzilgan bolalarning oilaviy ta’limi erta, tuzatuvchi va bolaning salohiyatiga qaratilgan bo’lishi kerak” – deydi.
Eshitish qobiliyati zaif yoki kar bolaning har bir yoshida oilada ota-onalar turli xil vazifalarni bajaradilar, masalan: sog‘liqni saqlash va mustahkamlash, kasalliklarning oldini olish, karlik oqibatlarini bartaraf etish, muloqot qobiliyatlarini rivojlantirish, ijtimoiy moslashish, bolaning aqliy qobiliyatlarini rivojlantirish, uning xotirasi, fikrlashi, nutqi, ijobiy axloqiy fazilatlarni shakllantirish va rivojlantirish, shaxsning faol mehnat va ijtimoiy pozitsiyasini tarbiyalash, ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish va boshqalar.

=== Slayd 11 ===
Maktabgacha yoshdagi kar va zaif eshituvchi bolani oilada tarbiyalash
Kar va zaif eshituvchi maktabgacha yoshdagi bolaning ota-onalari surdopedagogning rahbarligi ostida ta’lim va tarbiya bo‘yicha quriladigan barcha keyingi ishlar poydevorni qo‘yadilar. Bu salomatlikni mustahkamlash va tanani chiniqtirish, hayotning ma’lum bir ritmiga (kundalik tartib, dars jadvali) ko‘nikish, o‘qitish va tarbiyalash uchun zarur psixologik shartlarni shakllantirish, diqqatni rivojlantirish, taqlid qilish, atrofdagi dunyoga qiziqish, bolaning boshqalar bilan kommunikativ aloqalari asoslarini yaratish. Qoldiq eshitishdan foydalangan holda og‘zaki nutqni shakllantirish va rivojlantirish bo‘yicha samarali ishlarni olib borish va bolalarning muloqot qobiliyatlarini shakllantirish juda erta yoshdan boshlash mumkin.

=== Slayd 12 ===
Eshitish qobiliyati zaif bolalarni oilaviy tarbiyalash bosqichlari
01
02
03
Maktabgacha yoshdagi kar va zaif eshituvchi bolani oilada tarbiyalash
Maktab ta’limi bosqichida kar va zaif eshituvchi bolani oilada tarbiyalash
Katta maktab yoshi

=== Slayd 13 ===
Maktab ta’limi bosqichida kar va zaif eshituvchi bolani oilada tarbiyalash
Maktab ta’limi bosqichida ota-onalar surdopedagog rahbarligida bolalarni o‘quv jarayoniga jalb qilish, muassasaga adaptatsiya hosil qilish, tengdoshlari va o‘qituvchilari bilan aloqa o‘rnatishga yordam berish muammolarini hal qiladilar. Ushbu yosh bosqichida maktabgacha yoshdagi ko‘nikmalar – ta’lim, kommunikativ, mehnat – rivojlanishi va murakkablashishi davom ettiriladi. Har xil turdagi jamoaviy faoliyatda (o‘qish; suhbatlar; ekskursiyalar; ko‘rgazmalar, spektakllar, sayohatlar, uchrashuvlar, teleko‘rsatuvlar, spektakllar, filmlarni tomosha qilish, ularni sevimli ishlari bilan tanishtirish, shaxsning o‘zini namoyon qilishiga hissa qo‘shish, faol moslashish va boshqalar) ota-onalar o‘quvchining fikrlashini kengaytiradilar, qiziqish, ijodkorlik, tasavvurni rivojlantiradilar.

=== Slayd 14 ===
Katta maktab yoshi
Katta maktab yoshi-ushbu bosqichda ota-onalarning vazifalari o‘quvchiga paydo bo‘lgan muammolarni hal qilishda, yetarli dunyoqarashni shakllantirishda, faol ijtimoiy pozitsiyani rivojlantirishda, mehnat va mustaqil ta’lim va kognitiv faoliyatga ehtiyojini qondirishga yordam berishdir: Ota-onalar bolaning qiziqishlari, moyilligi, imkoniyatlari va jamiyatning ijtimoiy-iqtisodiy ehtiyojlariga mos keladigan kasb-hunar egallashidan manfaatdor bo‘lmog’i lozim.

=== Slayd 15 ===
Oilaviy ta’limning muvaffaqiyati bir qator shartlar bilan ta’minlanadi, bular:
Oilaning bolaga korreksion (tuzatish) ta’sirining erta boshlanishi;
Bolaning yosh bosqichiga mos ravishda muayyan muammolarni hal qilish;
Potentsial imkoniyatlarga yo‘naltirish;
Aloqa vositalarini rivojlantirish orqali ijtimoiy chetlanishning oldini olish.

=== Slayd 16 ===
Eshitish qobiliyati zaif bolalarni oilaviy tarbiyalash:
Oilada eshitish qobiliyati zaif bolalarni erta tarbiyalash;
Eshitishda nuqsoni bor maktabgacha yoshdagi bolalarni oilada tarbiyalash;
Oilada maktab yoshidagi bolalarni tarbiyalash.

=== Slayd 17 ===
E’tiboringiz uchun rahmat!
Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring!

Slaydchi.uz — tarix, metodika va fan taqdimotlari uchun vizual platforma.

Boshqa darslar uchun: slaydchi.uz