Murakkab psixik jaroyonlar. Xotira va tafakkur

=== Taqdimot 1 ===
Murakkab psixik jaroyonlar.Xotira va tafakkur
=== Taqdimot 2 ===
Reja:
Xotira haqida tushuncha.
Xotiraning nerv-fiziologik asosi.
Xotira turlari va jarayonlari.
Tafakkur haqida tushuncha.
Tafakkurning nerv-fiziologik asosi.
Tafakkur operatsiyalari va shakllari.
Tafakkur turlari va sifatlari.
=== Taqdimot 3 ===
Xotira biz ilgari idrok qilgan, boshdan kechirgan va bajargan ishlarimizni yodda saqlash, keyinchalik ularni eslash yoki xotirlash jarayonidir.
=== Taqdimot 4 ===
«Muvaqqat nerv bog‘lanishlari – deb yozadi
I.P. Pavlov hayvonot olamida va bizning o‘zimizda ham bo‘ladigan eng umumiy fiziologik hodisadir.
Shu bilan birga u psixik hodisa hamdir, turli-tuman harakat, taassurot bo‘lmasa harflar, so‘zlar va fikrlar o‘rtasida paydo bo‘ladigan bog‘lanishlar-ki, bu bog‘lanishlarni psixologlar assotsiatsiyalar deb ataydilar“.
=== Taqdimot 5 ===
01
Yondoshlik assotsiatsiyasi
02
O‘xshashlik assotsiatsiyasi
03
Qarama-qarshilik assotsiatsiyasi
Inson xotirasidagi assotsiatsiyalar 3 turga ajratiladi:
=== Taqdimot 6 ===
Psixik aktivlik faoliyatiga ko‘ra
Harakat
Xotira turlari:
Obrazli
Emotsional
So‘z mantiq
=== Taqdimot 7 ===
Faoliyat maqsadiga ko‘ra xotira2 ga bo‘linadi:
Ixtiyorsiz
Ixtiyoriy
=== Taqdimot 8 ===
01
Qisqa muddatli
02
Uzoq muddatli
03
Operativ xotira
Materialning davomiyligiga ko‘ra 3 turga ajratiladi:
=== Taqdimot 9 ===
Turli harakatlar va ularning bajarilishi tartibi, tezligi, sur’ati, izchilligi va boshqalarni esda qoldirish, mustahkamlash, esga tushirishdan iborat xotira turi harakat xotirasi deb ataladi.
Harakat xotirasi
=== Taqdimot 10 ===
His-tuyg‘u yoki hissiyot xotirasi
Voqelikdagi narsa va hodisalardan, o‘z-o‘zimizga bo‘lgan munosabatlarimizdan kelib chiqadigan yoqimli hamda yoqimsiz kechinmalarni esda qoldirish, esda saqlash, esga tushirishdan iborat xotira turi hissiy xotira turi deb ataladi.
=== Taqdimot 11 ===
So‘z-mantiq xotirasi
So‘z-mantiq xotirasi mazmunini fikr va mulohazalar, aniq hukm hamda xulosa chiqarishlar tashkil etadi.

So‘z-mantiq xotirasining vujudga kelishida birinchi signal bilan bir qatorda ikkinchi signallar tizimi asosiy hisoblanadi.
=== Taqdimot 12 ===
Ixtiyoriy va ixtiyorsiz xotira turi
Ixtiyoriy
Ixtiyorsiz
Ma’lum maqsadni ro‘yobga chiqarish uchun muayyan davrlarda aqliy harakatlarga suyangan holda amalga oshirilishidan iborat xotira.
Maqsadsiz aqliy, asabiy, irodaviy zo‘r berishsiz hayotiy ahamiyatga ega bo‘lgan keng ko‘lamdagi ma’lumot, xabar, axborot, ta’sirotlarning ko‘pchilik qismini aks ettirishdir.
=== Taqdimot 13 ===
Operativ xotira
Inson tomonidan bevosita amalga oshirilayotgan faol tezkor harakatlar, usullar uchun xizmat qiluvchi jarayonni anglatuvchi mnemik holat operativ xotira deb ataladi.
=== Taqdimot 14 ===
Tafakkur deb narsa va hodisalar o‘rtasidagi eng muhim bog‘lanishlar va munosabatlarning ongimizda aks ettirilishiga aytiladi.
=== Taqdimot 15 ===
I.P.Pavlov ta’kidlashicha ikkinchi signal tizimining ishi hamisha birinchi signal tizimi bilan o‘zaro o‘tkazish jarayonida hozir bo‘ladi, deb ta’kidlagan. Ikkinchi signal tizimi asosida birinchi signal bilan o‘zaro ta’sir qilish jarayonida dastlab umuminsoniy empirizmni va nihoyat odamning o‘z tevaragidagi olamni va uning o‘zini bilish uchun oliy qurol bo‘lgan oliy tafakkur voqe bo‘ladi.
=== Taqdimot 16 ===
Analiz
Sintez
Tafakkur operatsiyalari:
Abstraktsiya
Umumlashtirish
Taqqoslash
Tasniflash
=== Taqdimot 17 ===
Hukm
Xulosa
Tushuncha
Tafakkur shakllari:
=== Taqdimot 18 ===
Hukm
Narsa va hodisalarning belgi va xususiyatlari haqida tasdiqlab yoki inkor qilib aytilgan fikr hukm deb ataladi.
=== Taqdimot 19 ===
Tushuncha
Narsa va hodisalarning eng muhim va eng asosiy xususiyatlarini aks ettirishdir.
=== Taqdimot 20 ===
Xulosa
Shunday tafakkur shaklidirki, bu shakl vositasi bilan biz ikki yoki undan ortiq hukmlardan yangi hukm hosil qilamiz.
=== Taqdimot 21 ===
Tafakkur turlari:
Shakliga ko‘ra
Fikr yoyiqligiga ko‘ra
Fikrning originallik darajasiga ko‘ra
Topshiriq xarakteriga ko‘ra
01
02
04
03
=== Taqdimot 22 ===
Shakliga ko‘ra xotira turi
Ko‘rgazmali-harakat
Ko‘rgazmali-obrazli
Tarixiy taraqqiyot davomida odamlar o‘z oldlarida turgan maqsadlarni dastlab amaliy faoliyat nuqtayi nazaridan yechganlar, keyinchalik undan nazariy faoliyat ajralib chiqqan.
Bevosita idrok qilinayotgan predmetlar emas, balki faqat tasavvur qilinayotgan narsa va hodisalar haqida fikrlashdan iborat tafakkur turi.
=== Taqdimot 23 ===
Ixtiyorsiz va ixtiyoriy tafakkur turi
Intuitsiya deb mantiqiy tafakkur yordamida ko‘p vaqtlar davomida hal qilinmagan aqliy vazifalarning to‘satdan, kutilmaganda hal qilinib qolishi jarayoniga aytiladi.
ixtiyoriy tafakkur jarayoni mulohaza, muhokama, isbotlash, gipoteza kabi shakllarda namoyon bo’ladi. Masalan, matematika, fizika, kimyo, psixologiya va boshqa fanlardagi misol va muammolarni yechish jarayoni.
Ixtiyorsiz (intuitiv)
Ixtiyoriy (analitik)
=== Taqdimot 24 ===
Tafakkur mazmundorligi
Tafakkurning chuqurligi
Tafakkur sifatlari:
Tafakkurning mustaqilligi
Tafakkur ixchamligi
Tafakkurning kengligi
Tafakkurning tezligi
=== Taqdimot 25 ===
E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!
Bizni ijtimoiy tarmoqlarda kuzatib boring!